Beş ana bölümden oluşan Bir Vatan Kaybettiler, Rumeli'nin kaybı ve Türk milletinin bu kayıptan nasıl derin bir şekilde etkilendiğini gösteren romanlara odaklanmakla birlikte, Osmanlı Devleti'nin kuruluş ve yükseliş devirlerini ele alan fetih ve Rumeli'ye geçiş anlatılarını da içermektedir. Bu erken dönemin hadiselerini işleyen metinlerden on dokuzuncu yüzyılın yani çöküş ve çözülüş dönemlerinin, Mütareke ve Millî Mücadele döneminde Balkanlarla ilgili meselelerin işlendiği romanlara, Lozan sonrasının mübadele meselelerine ve Cumhuriyet'in erken dönemlerinin hikâyelerine uzanan yedi asırlık bir tarihî sürecin edebî birikimi, bu çalışmada kronolojik olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca Rumeli'yle benzer bir kaderi paylaşan ve onun bir uzantısı kabul edilen adalarla ilgili romanlar da çalışmaya dâhil edilmiş, toplam 136 roman, Balkanlar ve Rumeli meseleleri özelinde tanıtılıp sınıflandırılmış, göç, soykırım, devletin ve kurumların çöküşü, yöneticilerin ve toplumun bozulması gibi belli başlıklar altında tematik bir incelemeye tabi tutularak değerlendirilmiştir.