Birinci bölümde, vadeli işlem sözleşmelerinin dahil olduğu finansal araç grubu olan türev araçların genel tanıtımına yer verilmiş; vadeli işlem sözleşmeleri yanında türev araç grubuna dahil olan forward sözleşmeler, opsiyon sözleşmeleri ve swap sözleşmeler kısaca anlatılmış; türev araçların doğuş nedenleri ve tarihsel gelişimi üzerinde durulmuştur.

İkinci bölümde, çalışmamızın ana konusunu teşkil eden vadeli işlem sözleşmelerinin ekonomik yönü ve işlem usulü üzerinde durulmuş ve vadeli işlem sözleşmeleri üzerinde yürütülen ticaret başından sonuna kadar tüm yönleri ile açıklanmaya çalışılmıştır.

Üçüncü bölüm, vadeli işlem sözleşmelerinin işlem gördüğü vadeli işlem piyasalarının anlatımına ayrılmış; bu bölümde, genel olarak finansal piyasaların ve bunun yanında özelde vadeli işlem piyasalarının özellikleri ve varlık nedenleri üzerinde durulduktan sonra, dünyada ve Türkiye?de vadeli işlem piyasalarının gelişimi açıklanmıştır.

Dördüncü ve son bölümde ise, ekonomik yönleri ikinci bölümde incelenen vadeli işlem sözleşmelerinin, çalışmamızın orijinini teşkil eden, hukuki yönleri değerlendirilmiş; anlatım ve anlama kolaylığı sağlayabilmek adına vadeli işlem sözleşmeleri "müşteri – piyasa üyesi ilişkisi? ve "müşteri emrinin vadeli işlem piyasasında gerçekleştirilmesi? başlıkları altında iki aşamaya ayrılarak, her bir aşamanın tüm hukuki yönleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır.