Hilmi Ziya Ülken 1901'de İstanbul'da doğdu. Ülkemizde sağlam bir felsefe geleneğinin, bir düşünce tabanının oluşmasında büyük hizmeti geçen bu çok yönlü aydın, bütün öğretim yaşamı boyunca binlerce öğrenciye ders vermiş, çok sayıda öğretmen yetiştirerek bir anlamda "hocaların hocası" olmuş, onlara düşünsel hoşgörüyü aşılamış, daima öğrenmeden yana, her türlü bilgiyi sınırsız ve koşulsuz olarak edinmeden yana olmuştur. Onda dünyadaki bütün önemli düşünce akımlarından izler buluruz: Hümanizm, Marksizm, İslâm düşüncesi, varoluşçuluk, yurtseverlik... Hilmi Ziya Ülken'in düşünce tarihi ve felsefeye ilişkin elliden çok yapıtı ve çevirileri yanında, Türk dergiciliğinde de önemli bir yeri vardır. Özellikle Sabahattin Eyüboğlu ve Celâlettin Ezine ile birlikte çıkardığı "İnsan" dergisi, bir dönemin aydın dünyasında hümanist yaklaşımıyla büyük bir etki bırakmıştır. Felsefe yıllıkları yayımlamış, sosyoloji ve felsefe dergilerinin çıkmasına önayak olmuş, uluslararası birçok felsefe ve sosyoloji kongresine katılmıştır. Kimi yapıtları yabancı dillere de çevrilen Ülken'in yaratıcı kişiliği resim, şiir, roman gibi çok değişik alanlara dek uzanıyordu.
5 Haziran 1974'te İstanbul'da ölen Hilmi Ziya Ülken'in başlıca yapıtları şunlardır: Aşk Ahlâkı, Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, Yirminci Asır Filozofları, İlliyet Meselesi ve Diyalektik, İçtimai Doktrinler Tarihi, Sosyoloji, Sosyolojiye Giriş, Resim ve Cemiyet, islâm Sanatı, Veraset ve Cemiyet, İbn Haldun, Mantık Tarihi, islâm Düşüncesi, Millet ve Tarih Şuuru, Felsefeye Giriş, Bilgi ve Değer, Eğitim Felsefesi, Varlık ve Oluş, insani Vatanseverlik...
J' İslâm felsefesi, önce Helenistik kaynaklara ve Yunan-Hint etkilerini birleştiren İran kaynaklarına dayanarak doğduğu, sonra Arapça'dan Latince'ye geçmek suretiyle Batı Ortaçağ ı'nı etkilediği düşünülecek olursa, bu felsefeyi Akdeniz geleneğinin bir halkası gibi görme zorunda olduğumuz anlaşılır.
Ortaçağ'ın büyük Hıristiyan filozofları bu etkiden faydalanarak ve onu eleştirerek sistemlerini kurmuşlardır. Fakat yeni tetkikler bu etkilerin modern düşünceye (meselâ Pascal ve W. James'e) kadar uzandığını gösterdiği gibi, sosyoloji ve tarih felsefesinin önderi sayılan İbn Haldun da ancak son zamanlarda Batı'da geniş ölçüde ilgi çekmeye başlamıştır.
J' İslâm felsefesi, önce Helenistik kaynaklara ve Yunan-Hint etkilerini birleştiren İran kaynaklarına dayanarak doğduğu, sonra Arapça'dan Latince'ye geçmek suretiyle Batı Ortaçağı'nı etkilediği düşünülecek olursa, bu felsefeyi Akdeniz geleneğinin bir halkası gibi görme zorunda olduğumuz anlaşılır.
Ortaçağ'ın büyük Hıristiyan filozofları bu etkiden faydalanarak ve onu eleştirerek sistemlerini kurmuşlardır. Fakat yeni tetkikler bu etkilerin modern düşünceye (meselâ Pascal ve W. James'e) kadar uzandığını gösterdiği gibi, sosyoloji ve tarih felsefesinin önderi sayılan İbn Haldun da ancak son zamanlarda Batı'da geniş ölçüde ilgi çekmeye başlamıştır.
Böyle bir manüelde yalnız islâm felsefesini kraldan ve etkileri ile birlikte Batı düşüncesinin bir halkası gibi...