Milliyetçilik, içine girdiğimiz çağda da, Batı dünyasının örtülü gerçeği olarak kalacaktır; yani, milliyetçiliğin sözünü etmeyecek, ama bütün iktisadi ve siyasi politikalarını bu esasa göre düzenleyeceklerdir. Bu örtülü tavırda, Avrupa'nın özellikle siyasi hayatında ortaya çıkan milliyetçi tutumların tamamının ırkçı bir yaklaşıma sahip olmalarının da payı vardır. Ne olursa olsun, Avrupa'nın bu iki yüzlülüğü bizim okumuşlarımızı da her zamanki gibi etklemiş ve yüksek sesle milliyetçilik düşüncesini sorgulamaya başlamışlardır.