Şurası bir gerçek ki İslâm dünyası, asırlardır müptelâsı olduğu sorgusuz, sualsiz, günü birlik ve "taklîd"e dayalı bir hayata esir düşmüş ve üstüne sanki "ölü toprağı" saçılmıştır. Artık o, kendisinden korkulan, çekinilen, kaba ve hoyrat bir hayata yataklık eden ve hattâ "terör" denen insanlık suçunu işleyenlerin vatanı olarak düşünülen bir "dünya" haline sokulmuş ya da öyle gösterilmiş ve öyle algılanmıştır.

O halde İslâm dünyasını asırlardır peşine takıp sürükleyen ve gelişmiş ülkelerin şamar oğlanına çeviren bu "sakîm" zihniyete "dur!" diyebilecek ilk adım, İslâm düşüncesinin doğuş ve teşekkül döneminin çok iyi bilinmesi, değerlendirilmesi ve çok elzem olan "zihniyet değişikliği"nin mutlaka hayata geçirilmesi ile atılmalıdır.